هنر بلوچی دوزی در ایران -3
جغرافیای منطقه سیستان و بلوچستان
منطقه سیستان وبلوچستان در جنوب شرق ایران قرار دارد و بنا به مساحت موجود یکی از استانهای نسبتاً وسیع ایران است که از شمال به افغانستان از شرق به پاکستان و از جنوب به دریای عمان محدود است منطقه بلوچستان خاستگاه هنر بلوچی دوزی است که در عصر ساسانی بنام کوسون در دوره هخامنشی ماکا یا مکیا و یونانی ها بنام گدروزیا خوانده میشود و مسلمین به آن مکران می گفتند نام بلوچ در بیشتر آثار محققین با کوچ آمده و ابتدا در سده 4 ه.ق مردمی با این مشخصات را در دشتهای جنوب کرمان که در دامان بشاگرد یافت شدند نام برده اند زبان آنها جزو زبانهای ایرانی است و آغاز مهاجرت آنها به کرمان و نواحی سیستان را از زمان جنگهای هیاطله یا هونهای سفید می دانند این مردم از نژاد آریا هستند که در قرن 4 ه.ق توسط عضدالدوله دیلمی و سلطان مسعود غزنوی مطیع حکومت شده است .
شناختی بر سوزن دوزی سیستان و بلوچستان
سوزن دوزی از هنرهای سنتی و کاربردی زنان بلوچ است که بلحاظ نوع دوخت و رنگ و نقش با دیگر مناطق ایران متفاوت است و به ان بلوچی دوزی می گویند این هنر جزو هنرهای شاخص این استان است که از زندگی و سنت قوم بلوچ ریشه گرفته و توسط زنان به دختران آموزش داده میشود بهترین نوع سوزن دوزی کار زنانی است که بین 18 تا 30 سال سن دارند و به اشکال متفاوتی برای نصب بر البسه زنان دوخته میشود پیراهن زنان بلوچ با 4 قطعه تزئین میشود که شامل پیش سینه – دو سر آستین – زیر پیش سینه – جیب یا به اصطلاح محلی ( گرمتان ) یا ( پندول ) است همچنین پائین لباس و پاچه شلوار راهم سوزن دوزی می کنند در تمام کارهای دوخت آنها نقش های هندسی و طبیعی استفاده میشود و نقوش غیر هندسی آن برای تزئین پرده – پشتی – سفره – دستمال استفاده میشود که طرح قرینه دارد در منطقه سیستان و بلوچستان دو نوع دوخت بنام خامه دوزی و بلوچی دوزی بکار میرود که خامه دوزی خاص سیستان و بلوچی خاص منطقه بلوچستان است و به این لحاظ بنا به نوع رنگ و شکل تزئین روی پارچه با هم متفاوتند .